پوسیدگی دندان، از تشخیص تا بهترین روش های درمانی

یکی از رایج‌ترین مشکلات دندانی که تقریبا بیشتر افراد، حتی یک‌بار در طول زندگی‌شان با آن روبه‌رو می‌شوند، پوسیدگی دندان است که خود، از طریق عوامل مختلفی بروز پیدا می‌کند و معمولا نیز با بروز حفره‌ها و منافذی روی دندان، شکل می‌گیرد. در این مطلب از وب سایت با شما هستیم تا به‌طور مفصل به بررسی پوسیدگی دندان، علت‌های آن، روش‌های تشخیص و همین‌طور راه‌های درمان آن بپردازیم.

شما می‌توانید با مراجعه به دندانپزشک و همین‌طور مشاوره تلفنی یا رزرو نوبت دکتر دندانپزشکی از متخصصین ، مشکل خود را به‌طور کامل، برطرف نمایید.

پوسیدگی دندان چیست؟

به نقل از «medlineplus» :

پوسیدگی دندان از آن دست مشکلات دندانی است که می‌تواند فارغ از هر سن، جنسیت و شرایط جسمانی بروز پیدا کند. این مشکل که با عنوان خرابی دندان نیز شناخته می‌شود، در بیشتر مواقع با درد و عفونت همراه است و اگر مورد توجه قرار نگیرد، اصول بهداشتی دهان و دندان به خوبی انجام نشود و همین‌طور، پروسه درمانی صورت نگیرد، به‌مرور زمان شدت بیشتری می‌یابد و به لایه‌های عمیق‌تری از دندان‌ها نفوذ پیدا می‌کند. به همین دلیل معمولا درد دندان و همین‌طور عفونت، با شدت بیشتری بروز پیدا می‌کند و در صورت شدیدتر شدن هم در نهایت به از دست دادن دندان منجر خواهد شد.  

به‌طور کلی پوسیدگی و خرابی دندان‌ها از وجود باکتری‌هایی ناشی می‌شود که در دهان وجود دارند و با تولید اسید، مینا و سطح دندان را مورد حمله قرار می‌دهند. به همین دلیل حفره‌های ناشی از این معضل روی دندان شکل می‌گیرند.

پوسیدگی و خرابی دندان‌ها از وجود باکتری‌هایی ناشی می‌شود که در دهان وجود دارند و با تولید اسید، مینا و سطح دندان را مورد حمله قرار می‌دهند.

عکس پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان، غالبا به رنگ تیره‌تر از دندان است و حفره‌هایی نیز در آن دیده می‌شود، دقیقا شبیه چیزی که در تصاویر مشاهده می‌کنید.

علائم پوسیدگی دندان

به نقل از «my.clevelandclinic» پوسیدگی‌های اولیه دندان، هیچ گونه علائم خاصی از خود بروز نمی‌دهند و تنها زمانی از وجودشان باخبر می‌شوید که پیشرفت کرده‌اند و درد دندان و یا حساسیت‌هایی به طعم‌های شیرین یا گرما و سرما از خود نشان می‌دهند. در صورتی‌که دندان، عفونی شود نیز آبسه و چرک دیده می‌شود که با علائمی همچون درد، تورم صورت و یا تب بروز پیدا می‌کنند.

چه دندان دردی نشانه پوسیدگی دندان است؟

معمولا پوسیدگی دندان با تیر کشیدن دندان‌ها و دندان درد همراه است. این درد می‌تواند در زمان خوردن غذاهای مختلف شدت بیشتری نیز پیدا کنند. البته تیر کشیدن، دلیل قطعی خرابی دندان نیست، اما یکی از مهم‌ترین نشانه‌های آن به حساب می‌آید. بنابراین بهتر است که به محض تجربه تیر کشیدن دندان‌ها با مشاوره تلفن دندانپزشکی خیالتان را کنید.

بوی بد دهان نشانه پوسیدگی دندان است؟

وجود بوی بد دهان می‌تواند ناشی از علائم مختلفی باشد از جمله مصرف موادی همچون سیر و پیاز یا حتی سیگار. بیماری‌هایی همچون بیماری‌های مربوط به لوزه‌ها، سینوس‌های فکی و حلق می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند.

البته وقتی تعدادی دندان پوسیده در دهان وجود داشته باشد نیز قطعا دهان بوی بدی شکل خواهد گرفت، زیرا در قسمت پوسیدگی‌ها، مواد غذایی باقی می‌مانند که به‌مرور زمان، فاسد می‌شوند و بوی بدی می‌گیرند.

بهترین دکتر پوسیدگی دندان

بهتر است با انتخاب بهترین دکتر برای پوسیدگی دندان، به سراغ متخصصی بروید که علاوه بر مهارت بالا در تشخیص مشکل، بتواند به خوبی و در کمترین زمان ممکن پوسیدگی دندان شما را برطرف کند. توصیه می‌شود برای درمان پوسیدگی دندان کودک خود، حتما به متخصص دندانپزشک کودکان و فوق تخصص دندانپزشک کودکان مراجعه کنید.

احتمالا دندانپزشک شما برای تشخیص دقیق‌تر و شروع روند درمانی بهتر، سوالاتی از از این دسته خواهد پرسید:

• آیا افزایش یا کاهش دمای غذا و همینطور مصرف غذای شیرین باعث بروز دندان دردتان می‌شود؟
• آیا گاز گرفتن غذا، درد را بیشتر می‌کند؟
• چند وقت یک‌بار مسواک می‌زنید؟
• چند وقت یک‌بار از نخ دندان استفاده می‌کنید؟
• آیا از خمیر دندانی استفاده می‌کنید که فلوراید دارد؟
• آیا زیاد شیرینی می‌خورید یا نوشیدنی‌های شیرین مصرف می‌کنید؟
• آیا در دهان خود، احساس خشکی می‌کنید؟
• چه داروهایی مصرف می‌کنید؟

علت پوسیدگی دندان

به‌وجود آمدن باکتری بر سطح دندان‌هایی که جرم گرفته‌اند، موجب آزادسازی اسید می‌شود و پوسیدگی دندان نیز در اثر وجود اسید‌هایی شکل می‌گیرد که به‌مرور زمان به مینای دندان آسیب می‌زنند. این آسیب، با از بین رفتن مواد معدنی دندان است که جدیت پیدا می‌کند و درنتیجه با عنوان خرابی دندان شناخته می‌شود. به همین دلیل هم مواد معدنی مینای دندان در اثر مصرف مواد غذایی حاوی قند و نشاسته به مرور زمان از بین می‌رود و حفره‌هایی که پیش‌تر در رابطه با آن‌ها صحبت کردیم بروز پیدا می‌کنند.

چه بیماری هایی باعث پوسیدگی دندان می شود؟

علاوه بر تمامی مواردی که در رابطه با اهمیت نگهداری از دندان‌ها برای جلوگیری از خرابی دندان گفتیم، برخی بیماری‌ها می‌توانند در بروز پوسیدگی و خرابی دندان‌ها موثر باشند. در ادامه به طور مفصل به آن‌ها می‌پردازیم:

آیا دیابت تاثیری بر روی پوسیدگی دندان دارد؟

دیابت را می‌توان مهم ترین علت در پوسیدگی دندان دانست، فرقی هم نمی‌کند که دیابت نوع یک باشد یا نوع دو، به هر حال، قند خون و کاهش سطح انسولین بخش‌های مختلفی از بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد که قطعا دندان هم بخشی از آن است.

یکی از شایع‌ترین علائم دیابت، خشکی دهان است که با کمبود بزاق اتفاق می‌افتد، وجود بزاق در دهان می‌تواند از دندان‌ها در برابر باکتری‌های مضری که موجب پوسیدگی دندان می‌شود محافظت کند و طبیعتا وقتی در اثر دیابت، این بزاق کاهش پیدا کند، دندان آسیب‌پذیرتر می‌شود و در نتیجه، خطر ایجاد حفره در آن افزایش پیدا می‌کند.

بیماری های خود ایمنی

بیماری‌های خود ایمنی که در اثر آن، بدن به قسمت‌هایی از خود حمله می‌کند، از دیگر بیماری‌های موثر در بروز خرابی دندان است. این مشکل می‌تواند از سیستم اندام‌های اصلی همچون کلیه تا غدد بزاقی را تحت تاثیر قرار دهد. یکی از این بیماری‌ها که مستقیما بر سلامت دهان تاثیر می‌گذارد، بیماری سندرم شوگرن است که میزان بزاق دهان را کاهش می‌دهد و درنتیجه همان اثرات مشابه با دیابت را به دنبال دارد. حتی ممکن است بیمار هیچ بزاقی نداشته باشد.

افرادی که به این سندرم مبتلا هستند گاهی در طی سال بیش از 2 تا 3 بار به دندان‌پزشک مراجعه می‌کنند و تقریبا به صورت مداوم با پوسیدگی و خرابی دندان دست‌وپنجه نرم می‌کنند. مواد دارویی، دهان‌شویه و محصولات بسیاری وجود دارند که به بهبود علائم این بیماری می‌پردازند و با افزایش تولید بزاق و همین‌طور مدیریت علائم، مشکلات مربوط به خرابی دندان را به مراتب کاهش می‌دهند.

بی اشتهایی و پرخوری عصبی

هم بی‌اشتهایی و هم پرخوری‌های عصبی از جمله مواردی هستند که می‌توانند در سلامت دندان‌ها تاثیرگذار باشند، چراکه در طی آن‌ها بدن، مواد معدنی، ویتامین، پروتئین و سایر مواد مغذی مورد نیاز خود را که در جلوگیری از ایجاد پوسیدگی‌های دندانی موثر هستند دریافت نمی‌کند.

در بی‌اشتهایی، فرد برای سیر کردن خود، صرفا به سراغ مواد غذایی شیرین و شور و به‌طور کلی ناسالم می‌رود و در طی پرخوری نیز، فرد ممکن است آن قدر بخورد تا در نهایت استفراغ کند! در چنین شرایطی سلامت دندان‌ها آسیب بسیاری خواهد دید که پوسیدگی دندان، یکی از مهم‌ترین آن‌هاست.

هم بی‌اشتهایی و هم پرخوری‌های عصبی از جمله مواردی هستند که می‌توانند در سلامت دندان‌ها تاثیرگذار باشند

چه داروهایی باعث پوسیدگی دندان می شود؟

مصرف برخی از داروها می‌توانند به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر سلامت دندان‌ها تاثیر منفی بگذارد و موجب پوسیدگی آن‌ها شود. برخی از این داروها عبارتند از:

• داروهای ضد اسید معده که باعث فرسودگی مینای دندان می‌شوند.
• داروهای مسکن که با عوارضی همچون خشکی دهان، موجب آسیب‌پذیرتر شدن دندان‌ها در برابر اسید و باکتری‌ها می‌شود.
• آنتی هیستامین‌ها که با جلوگیری از تولید بزاق، مجدد توانایی دندان‌ها برای مقابله با پوسیدگی را کاهش می‌دهد و به‌مرور زمان، تغییر رنگ دندان را نیز به دنبال خواهد داشت.
• تقریبا تمامی داروهایی که برای تنظیم فشار خون تجویز می‌شوند عوارضی همچون خشکی دهان، التهاب و همین‌طور تورم لثه هستند که تمامی این موارد، موجب تجمع پلاک و درنتیجه پوسیدگی دندان می‌شود.
• آنتی بیوتیک‌ها و به خصوص تتراسایکلین از جمله داروهایی هستند که باعث ایجاد لکه و البته تغییر رنگ در دندان‌ها می‌شود و درنتیجه به‌مرور زمان خرابی دندان‌ها را هم به دنبال خواهد داشت.
• داروهای ضد افسردگی همیشه به بروز مشکل در استخوان‌ها شهرت دارد و طبیعی است که دندان‌ها هم از این ماجرا مستثنی نیستند.

پوسیدگی دندان در بارداری

برخی از مادران در کنار تغییرات بارداری، شاهد تغییر در سلامت دهان و دندان خود نیز می‌شوند. فرسایش مینای دندان، تغییر رنگ دندان‌ها، ساییدگی و… از جمله مشکلات رایج برای مادران باردار است. به همین دلیل هم خرابی و پوسیدگی دندان را نیز از جمله مشکلات بعد از زایمان دانست. از جمله دلایل پوسیدگی دندان در بارداری می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• تهوع‌های صبحگاهی در دوران بارداری: فضای دهان را اسیدی می‌کند و مینای دندان را فرسایش می‌دهد. توصیه‌ می‌شود بلافاصله بعد از استفراغ، دندان‌ها را با مسواک و خمیر دندان تمیز نکنید، بلکه با آب ساده بشویید.
• تغییر در رژیم غذایی: چون یک مادر باردار معمولا به جای دو نفر غذا می‌خورد، رژیم غذایی او تغییر زیادی پیدا می‌کند. ویارهای غیرمعمول، استفاده از مواد غذایی متفاوت و برنامه غذایی جدید می‌توانند سلامت دهان و دندان را تحت تاثیر قرار دهند. در دوران بارداری، سلامت و نظافت دهان و دندان‌ها را جدی بگیرید.

پوسیدگی دندان بعد از زایمان به خاطر چیست؟

با وجود تمامی توضیحاتی که در رابطه با پوسیدگی دندان در بارداری دادیم، طبیعی است که اثرات این پوسیدگی و احتمال بروز آن در دوران بعد از زایمان نیز ادامه‌دار خواهد بود، به‌علاوه دوران شیردهی و کاهش کلسیم از بدن مادر احتمال بروز پوسیدگی دندان بعد از زایمان را دوچندان خواهد کرد.

برای اینکه بتوانید از تامین نیازهای بدن خود در بارداری و شیردهی مطمئن شوید و به کمبود مواد معدنی و ویتامین‌ها دچار نشوید، با پزشک متخصص زنان مشورت کنید. متخصصان در این زمینه کنار شما هستند.

راه های تشخیص

برای تشخیص پوسیدگی دندان، پزشک در وهله اول، علائم و نشانه‌های بیمار مانند تیر کشیدن و درد دندان‌ها، وجود حفره در دندان‌ها و… را بررسی می‌کند و معاینه و بررسی فیزیکی دهان و دندان به خوبی انجام می‌شود. چنان‌چه روی دندان، لکه‌ها زرد و یا قهوه‌ای وجود داشت، پزشک متوجه می‌شود که دندان، دچار خوردگی شده است.

درمان پوسیدگی دندان

بعد از انجام فرآیند تشخیص خرابی دندان توسط دندانپزشک، روند درمانی آغاز می‌شود که بسته به شدت آن و همین‌طور وضعیت بیمار به شیوه‌های متفاوتی انجام می‌گیرد.

• درمان‌ فلوراید: اگر حفره‌های ناشی از پوسیدگی به تازگی شروع شده باشد، فلورایددرمانی به ترمیم مینای دندان کمک می‌کند و گاهی نیز، حفره‌های ابتدایی را بهبود می‌بخشد. درمان‌های فلورایدی می‌توانند مایع، ژل، فوم یا لاک روی دندان باشند.

• پر کردن دندان‌: گزینه اصلی درمان پوسیدگی و خرابی دندان‌ها است و معمولا در شرایطی کاربرد دارد که پوسیدگی از حالت اولیه شدت گرفته باشد. رزین‌های کامپوزیت، چینی، آمالگام دندان یا ترکیبی از چند ماده مواردی هستند که دندان با آنها ترمیم می‌شوند.

• روکش و تاج: برای پوسیدگی‌هایی که شدید هستند، به عصب دندان رسیده‌ و به ضعف دندان‌ منجر شده‌اند، معمولا از روکش‌های دندانی استفاده می‌شود که به‌صورت سفارشی برای دندان بیمار قالب گرفته می‌شوند و جایگزین دندان می‌گردند.

• کانال‌ ریشه: زمانی‌که پوسیدگی به لایه‌های عمیق و پالپ دندان برسد، معمولا دندانپزشک، کانال‌های ریشه را تجویز می‌کند. این روش درمانی برای ترمیم و نجات دندان‌های بسیار آسیب‌دیده یا عفونی استفاده می‌شود، به گونه‌ای که پالپ دندان برداشته می‌شود.

• کشیدن دندان: برخی از دندان‌ها به‌قدری دچار پوسیدگی می‌شوند که دیگر قابل ترمیم نیستند و باید کشیده شوند. برای جایگزینی نیز می‌توانید از بریج یا ایمپلنت دندان استفاده کنید.

زمانی‌که پوسیدگی به لایه‌های عمیق و پالپ دندان برسد، معمولا دندانپزشک، کانال‌های ریشه را تجویز می‌کند.

درمان پوسیدگی دندان در طب سنتی

هرچه دندان مستحکم‌تر باشد، احتمال پوسیده شدن آن کاهش می‌یابد. به همین دلیل می‌توانید با برخی روش‌های موجود در طب سنتی، پوسیدگی دندان خود را درمان کنید. برای مثال می‌توانید از آلوئه‌ورا، زردچوبه، موم عسل، سیر و همین‌طور برگ کاری استفاده کنید.

گفته می‌شود عصاره اکالیپتوس به همراه سیر، زنجبیل، عسل و همین‌طور پیاز خاصیت ضدپوسیدگی دارند و می‌توانند پوسیدگی‌های اولیه دندان‌ها را بهبود بخشیند. علاوه بر این می‌توانید از این روش‌ها هم استفاده کنید:

• در طی هفته 2 تا 3 بار ترکیب عسل و مقدار کمی سرکه را روی دندانتان بمالید. تا جرم دندان‌ها کمتر شود و استحکام آن افزایش پیدا کند.
• پوست تازه گردو را روی دندان‌هایتان ماساژ دهید. خاصیت ضدمیکروبی پوست گردو، میزان اسیدیته دندان‌ها را تنظیم می‌کند.

درمان خانگی پوسیدگی دندان درد

برای جلوگیری از خرابی دندان و درمان پوسیدگی‌های اولیه باید از مصرف مواد غذایی بسیار شیرین اجتناب کنید. پسته، فندق و سایر مواد غذایی سفت را بدون پوست و نرم تهیه کنید تا دندان‌هایتان در اثر باز کردن آن‌ها دچار شکستگی نشود. همچنین از مصرف مواد غذایی که موجب اسیدی شدن معده‌تان می‌شوند جلوگیری کنید.

آیا پوسیدگی با پر کردن دندان درمان می شود؟

چنانچه پیش از این اشاره کردیم، رایج‌ترین روش درمان خرابی دندان، پر کردن آن است. اما اگر سطح پوسیدگی، ابتدایی یا بسیار حاد باشد، روش‌های درمانی دیگری، جایگزین پر کردن دندان خواهند شد.

هزینه درمان پوسیدگی دندان

هزینه پوسیدگی دندان، بسته به روش درمانی، شدت خرابی و مواد به‌کاررفته متغیر است. با این حال به‌طور متوسط هزینه درمان پوسیدگی و به ویژه پر کردن دندان از 700 هزار تومان شروع می‌شود. توجه داشته باشید که این هزینه به هیچ عنوان ثابت نیست و بسته به قیمت‌های متناوب در بازار نیز افزایش خواهد یافت.

انواع پوسیدگی دندان

اگر بخواهیم انواع پوسیدگی دندان را برایتان روشن کنیم به این موارد می‌پردازیم:

• پوسیدگی‌های سطحی یا شکل‌گیری پلاک‌ها: این خرابی با حفره‌هایی شکل می‌گیرد که رشد بسیار آهسته‌ای دارند و می‌توان با مراقبت‌های ساده‌ای همچون مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و همین طور تمیز کردن دندان از رشد آن‌ها جلوگیری کرد. این مرحله از پوسیدگی دندان معمولا در اثر مصرف بیش از حد مواد قندی، نشاسته‌ای و همین‌طور، عدم نگهداری و مراقبت صحیح از دندان‌ها شکل می‌گیرد.

• پوسیدگی حفره یا شروع حملات پلاک‌ها: با حفره‌هایی در قسمت بالایی دندان ایجاد می‌شود که سطح جویدنی آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. غالبا دندان‌های عقبی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و معمولا در سال‌های نوجوانی شروع می‌شود و به سرعت پیشرفت می‌کند. اسیدی که در پلاک‌ها وجود دارند، اولین و جدی‌ترین مرحله بروز پوسیدگی را ایجاد می‌کند.

• پوسیدگی ریشه‌ای یا خرابی ادامه‌دار: این پوسیدگی به‌مرور اتفاق می‌افتد، یعنی به همان اندازه که دندان، پوسیده‌تر شود، باکتری‌ها و اسیدها هم پیشروی می‌کنند و به درونی‌ترین لایه‌های دندان هم آسیب می‌زنند. مغز دندان یا پالپ، متورم می‌شود و با ایجاد فشار بر عصب، درد دندان و مشکلات جدی‌تری را به وجود می‌آورد. این پوسیدگی دندان بیشتر در افرادی به وجود می‌آید که با افزایش سن، لثه‌هایشان عقب‌تر رفته و مستعد پوسیدگی ریشه خواهند بود. فرورفتگی لثه، ریشه دندان را مستقیما در معرض پلاک‌ها و اسید قرار می‌دهد و درنتیجه، مشکلی به مراتب جدی‌تر از قبل ایجاد می‌کند، تا جایی که گاهی دندانپزشک مجبور به کشیدن دندان می‌شود.

پوسیدگی دندان نیش

یکی از مهم‌ترین نکاتی که پوسیدگی دندان نیش را نسبت به سایر دندان‌ها مهم‌تر می‌کند، مشخص بودن این دندان در اولین نگاه است. پس بهتر است درمان با دقت و ظرافت بیشتری انجام شود. روند خرابی و پوسیدگی این دندان نیز همچون تمام مراحلی است که تا به اینجا مطرح کردیم.

پوسیدگی دندان عقل

پوسیدگی دندان عقل به مراتب بیشتر از چیزی که فکرش را کنید اهمیت دارد. از آنجایی که دندان‌های عقل در دهان و انتهای فک وجود دارند، پوسیدگی آن‌ها می‌تواند علاوه بر ایجاد درد، روی گوش نیز تاثیرات منفی بگذارد و بعد از گذشت مدتی نیز با شدت یافتن، عفونت آن به سیستم گوارش و همین‌طور خون انتقال پیدا کند.

اگر دندانتان را به خوبی و با دقت فراوان مسواک نزنید همچنان با احتمال خطر پوسیدگی دندان عقل رو‌به‌رو خواهید بود، چرا که چینش دندان‌ها و به ویژه دندان عقل، دشواری نسبی را در مسواک زدن دندان عقل به وجود می‌آورد.

پوسیدگی دندان جلو

پوسیدگی دندان جلو نیز همچون سایر دندان‌ها اتفاق می‌افتد، اما چون در ظاهر و لبخند شما به وضوح دیده می‌شود، از حساسیت بیشتری برخوردار است. با انجام چکاپ‌های منظم و نگهداری دقیق و اصولی دندان‌هایتان از پوسیدگی آن جلوگیری کنید. در غیر این صورت، با خرابی دندان‌های جلویی می‌توانید همچون سایر دندان‌ها، پوسیدگی را درمان کنید.

پوسیدگی دندان روکش دار

طبیعتا خود روکش روی دندان دچار پوسیدگی نمی‌شود. با این حال، دندانی که روکش‌ شده همچنان در معرض پوسیدگی خواهد بود. اگر بعد از انجام روکش دندان، همچنان مراقبت از دندان‌ها را جدی نگیرید، دندان زیرین، همچنان در معرض ایجاد حفره و آسیب خواهد بود و درنتیجه، پوسیدگی دندان روکش دار، به وجود خواهد آمد.

پوسیدگی دندان کودکان

موضوع پوسیدگی دندان در کودکان، کمی متفاوت‌تر از این مشکل در بزرگسالان است. علائم وجود این معضل در کودکان، همیشه با درد و سوزش نیست، بلکه با علائم دیگری نیز نمود پیدا می‌کند، از جمله:

• لکه‌های تیره یا سفید روی دندان
• گریه و بی‌قراری کودک
• حساسیت به غذا یا نوشیدنی‌های سرد
• تورم دهان و لثه
• اجتناب از خوردن غذا
• بی‌حالی

فرآیند درمان پوسیدگی دندان در کودکان با بزرگسالان تفاوت زیادی ندارد. معمولا پر کردن دندان‌ها رایج‌ترین روش درمانی هستند و می‌توانند روی دندان‌های دائمی و همین‌طور شیری انجام بگیرند. در طی این درمان، دندانپزشک، پوسیدگی دندان را بر می‌دارد و حفره‌ها را با کامپوزیت سفید و مواد فلزی پر می‌کند.

پوسیدگی ثانویه دندان

پوسیدگی ثانویه، دقیقا همان مرحله حاد و شدید پوسیدگی دندان است که به عصب و ریشه‌های دندان‌ها رسیده و به درمان سریع‌تری نیاز دارد. طبیعی است که با مراقبت‌های لازم می‌توان از تبدیل پوسیدگی اولیه به ثانویه جلوگیری کرد.

پوسیدگی ثانویه، دقیقا همان مرحله حاد و شدید پوسیدگی دندان است که به عصب و ریشه‌های دندان‌ها رسیده و به درمان سریع‌تری نیاز دارد.

کمبود کدام ویتامین باعث پوسیدگی دندان می شود؟

ویتامین‌ A، B و C از جمله ویتامین‌هایی هستند که کمبود آن‌ها احتمال پوسیدگی دندان را بالا می‌برد:

• ویتامین A: کمبود این ویتامین در سلول‌های اپیتلیال که وظیفه ترشح کلسیم، فسفات، فلوراید و همین‌طور منیزیم را دارند اختلال ایجاد می‌کند.
• ویتامین D: این ویتامین میان کلسیم و فسفر بدن، کنترل برقرار می‌کند و هر دو این مواد نیز در سلامت عاج دندان، نقشی اساسی دارند، بنابراین کمبود این ویتامین، آسیب نسبتا جدی بر سلامت دندان‌ها وارد خواهد کرد.
• ویتامین C: کمبود این ویتامین باعث التهاب لثه‌ها و همین‌طور خونریزی آنها‌ می‌شود و این موضوع به خصوص در زمان مسواک زدن شدت بیشتری پیدا می‌کند.

پوسیدگی دندان با وجود مسواک زدن

با وجودی که مسواک زدن مداوم و مرتب و همین‌طور استفاده از نخ دندان، از جمله عوامل مهم در جلوگیری و درمان پوسیدگی دندان اولیه است، اما کافی نیست. مصرف بیش از اندازه غذا و نوشیدنی‌های حاوی قند و نشاسته، عدم انجام معاینات دندانپزشکی منظم و… نیز می‌توانند در خرابی دندان‌ها موثر باشند.

پوسیدگی دندان در حین ارتودنسی

در زمان ارتودنسی، به دلیل وجود براکت‌ها، تمیز کردن و مسواک زدن دندان‌ها کمی سخت‌تر می‌شوند و اهمیتشان نیز به مراتب بیشتر از قبل خواهد شد. به همین دلیل بسیاری از افراد با عدم نگهداری درست از دندان‌ها و همین‌طور مسواک زدنشان در دوران ارتودنسی دچار پوسیدگی دندان می‌شوند. فرآیند درمان در زمان داشتن ارتودنسی کمی سخت‌تر از حالت عادی خواهد بود.

پوسیدگی دندان بعد از عصب کشی

در برخی از شرایط، بعد از فرآیند عصب‌کشی، بهبودی به‌طور کامل انجام نمی‌شود و عفونت، مجددا شکل می‌گیرد. این موضوع زمانی رخ می‌دهد که عفونت اولیه، به‌طور کامل تخلیه نشده باشد. در چنین شرایط و زمانی که دندان بشکند یا شل شود، احتمال عصب‌کشی مجددا وجود خواهد داشت.

پوسیدگی دندان بعد از کامپوزیت

یکی از موضوعاتی که همیشه در میان افرادی که به سراغ کامپوزیت دندان می‌روند وجود دارد، این است که کامپوزیت دندان، موجب بروز خرابی و پوسیدگی می‌شود. کامپوزیت به نوبه خود موجب پوسیدگی نمی‌شود، اما طبیعتا در صورت عدم نگهداری و مراقبت درست از دندان‌ها می‌تواند موجب بروز پوسیدگی شود.

عوارض پوسیدگی دندان

اگر بخواهیم عوارض پوسیدگی دندان را به‌صورت کلی عنوان کنیم، به این موارد می‌پردازیم:

• درد ناگهانی و مداوم و گاهی شدید در دندان‌ها و فک
• ایجاد آبسه و گاهی همراه با تب و تورم
• ایجاد بوی بد در دهان
• احتمال از دست دادن دندان پوسیده
• بروز مشکل در جویدن غذا
• بروز مشکل در تلفظ و صحبت کردن

پوسیدگی دندان باعث لق شدن دندان می شود؟

وارد شدن ضربه به دندان‌ها و همین‌طور لثه‌ها دلیل اصلی لق شدن دندان و کنده شدن آن می‌شود که غالبا خونریزی و درد بسیاری هم دارد. پوسیدگی دندان به‌صورت مستقیم باعث لق شدن دندان نمی‌شود، مگر آنکه به شدت بسیاری زیادی برسد و اتصال آن با لثه آنقدر کم شود که لق شده و بیفتد.

آیا پوسیدگی دندان باعث سردرد می شود؟

بسیاری از افراد بر این باور هستند که پوسیدگی دندان موجب ایجاد سردرد می‌شود، با این حال باید بگوییم ارتباط میان سردرد با مشکلات دندانی، انکارناپذیر است. اما این موضوع غالبا در رابطه با مشکلات مشخص دندانی ایجاد می‌شود مانند میگرن، دندان قروچه، TMJ و…

آیا پوسیدگی دندان باعث لاغری می شود؟

با افزایش وزن فرد، احتمال پوسیدگی دندان نیز افزایش پیدا خواهد کرد، چراکه میزان مصرف مواد غذایی، قند، نشاسته و… نیز به همان نسبت بیشتر می‌شود و درنتیجه، مینای دندان نیز آسیب‌پذیرتر می‌شود. اما اینکه پوسیدگی دندان، خود موجب لاغری شود، مبنای علمی ندارد.

جلوگیری از پوسیدگی دندان

برای جلوگیری از پوسیدگی دندان، در وهله اول، نگهداری و مراقبت اصولی از دندان‌ها مانند مسواک زدن منظم و درست، استفاده از خلال دندان و…اهمیت پیدا می‌کند. بهبود رژیم غذایی و کاهش مصرف مواد حاوی قند و نشاسته می‌تواند در جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها موثر باشند. چکاپ منظم دندان‌ها نیز در جلوگیری از بروز این معضل موثر خواهد بود.

روش توقف پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان تنها در صورتی متوقف می‌شود که در مرحله اولیه و سطحی باشد و صرفا با درمان فلورایدی از رشد آن جلوگیری شود. در غیر این صورت، سایر روش‌های درمانی که در رابطه با آن‌ها صحبت کردیم می‌توانند بهترین گزینه برای توقف و درمان پوسیدگی باشند.

قرص برای جلوگیری از پوسیدگی دندان

برای آن‌که از پوسیدگی دندان جلوگیری کنید، می‌توانید از قرص‌های زیر استفاده کنید:

• مکمل‌های فلورایدی
• ویتامین A
• ویتامین D
• ویتامین C

با این حال بهتر است که برای مصرف هرکدام از این قرص و مکمل‌ها با مشاور دارویی صحبت کنید.

نخ دندان باعث جلوگیری از پوسیدگی دندان می شود؟

نخ دندان در فرآیند نگهداری و مراقبت از دندان‌ها، با از بین بردن مواد غذایی از میان آنها، احتمال باقی ماندن و فاسد شدن دندان‌ها را کاهش می‌دهد و میزان جرم باقی‌مانده را نیز کمتر خواهد کرد. پس در جلوگیری از خرابی دندان موثر است، ولی نخواهد بود.

نخ دندان در فرآیند نگهداری و مراقبت از دندان‌ها، با از بین بردن مواد غذایی از میان آنها، احتمال باقی ماندن و فاسد شدن دندان‌ها را کاهش می‌دهد و میزان جرم باقی‌مانده را نیز کمتر خواهد کرد.

سوالات متداول شما

در ادامه به بررسی برخی از متداول‌ترین سوالاتی می‌پردازیم که از متخصصین پرسیده‌اید:

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

بهداشت دهان و دندان، اصل بسیار مهمی در سلامت هر فردی به حساب می‌آید و به همین دلیل هم به هیچ‌عنوان نباید آن را نادیده گرفت. نگهداری و مراقبت دائمی و البته اصولی و دقیق دندان‌ها علاوه بر سلامت جسم می‌تواند روحیات شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین با رعایت نظم در مسواک زدن، استفاده از نخ دندان، رعایت رژیم غذایی سالم و… از بروز مشکلات دندانی جلوگیری کنید.

در کنار این نیز می‌توانید با دریافت مشاوره آنلاین و یا معاینه حضوری با متخصصین و دکتر دندانپزشک به درمان پوسیدگی دندان و سایر مشکلات دندانی خود بپردازید و با توجه به شرایط جسمانی خود، این معضل را پشت سر بگذارید.

مراقب سلامتی شماست!