در رفتگی مچ دست یکی از مشکلات ارتوپدی دردناک است. مچ دست از مفصل‌های مهم و فعال بدن است که تقریبا در هر کاری درگیر می‌شود. علاوه‌بر استفاده بالایی که برای کارهای روزمره دارد معمولا برای حفظ تعادل هم این مچ دست است که وارد عمل می‌شود. به همین دلیل در معرض فشار و آسیب‌دیدگی بالایی قرار دارد. تقریبا همه ما حتی برای یکبار تجربه زمین خوردن داریم که یکی از عوارض آن دررفتگی مچ دست است. آسیب‌دیدگی مچ دست علاوه‌بر دردی که دارد باعث محدودیت حرکات دست شده و روند زندگی را مختل می‌کند. در این مطلب با ما باشید تا بیشتر با علائم در رفتگی مچ دست، تشخیص و درمان آن آشنا شوید.
درصورتیکه درد شدیدی در ناحیه مچ دست احساس می‌کنید یا نمی‌توانید آن را حرکت دهید، حتما برای بررسی علت به متخصص ارتوپد مراجعه کنید. شما می‌توانید از طریق سایت با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی و آنلاین با دکتر ارتوپد وجود دارد.
در رفتگی مچ دست چیست؟
مچ دست شامل 8 استخوان کوچک به اسم کارپال می‌شود که با مجموعه‌ای از رباط‌ها کنار هم یک‌جا جمع شده‌اند و به‌کمک آن‌ها حرکت می‌کنند. درصورتیکه یکی از این رباط‌ها پاره شود، یک یا چند استخوان کارپال از جای اصلی خود جابه‌جا شده و دررفتگی مچ دست به‌وجود می‌آید. علت درد مچ دست می‌تواند این عارضه باشد و باید توسط پزشک تشخیص داده شود.
متن انگلیسی:
The condition, which is fairly common among athletes, can affect any of eight small carpal bones that make up the wrist.
ترجمه متن:
این بیماری که در بین ورزشکاران نسبتاً رایج است، می‌تواند هر یک از هشت استخوان کوچک کارپال را که مچ دست را تشکیل می‌دهند، تحت تاثیر قرار دهد.tetonortho
نیمه در رفتگی مچ دست
به دررفتگی جزئی مچ دست، نیمه در رفتگی مچ دست می‌گویند که به‌خاطر عدم تغییر شکل مشهود در ظاهر دست به‌راحتی قابل شناسایی نیست. نیمه در رفتگی مچ دست دو نوع ساده و پیچیده دارد که نوع ساده آن خودبه‌خود و با بستن مچ در مدت‌زمان کوتاهی ترمیم می‌شود. اما در نیمه در رفتگی پیچیده ممکن است قسمت‌های مختلف مچ دست آسیب ببینند.
علائم در رفتگی مچ‌دست – در رفتگی مچ دست چگونه است؟
بارزترین علائم در رفتگی مچ دست، درد استخوان دست در ناحیه مچ است به‌طوری‌که با حرکت مچ به طرفین، بالا یا پایین شدت درد بیشتر می‌شود و تا ساعد را هم درگیر می‌کند. علاوه‌بر درد دست و درد مچ دست سایر علائم عبارتند از:
- تورم
- ضعف
- تغییر رنگ و کبود شدن
- تحریک‌پذیری
درصورتیکه آسیب‌دیدگی استخوان هلالی مچ دست را هم درگیر کرده باشد، عصب این ناحیه هم تحت فشار قرار گرفته و حس سوزن‌سوزن یا بی‌حسی انگشتان ایجاد می‌شود.
علائم در رفتگی مچ دست کودک – در رفتگی مچ دست بچه
در رفتگی مچ دست کودک یکی از شکستگی‌های شایع دوران کودکی به‌شمار می‌آید. از علائم شایع در رفتگی مچ دست بچه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد دست یا درد مچ شدید ادامه‌دار
- حساسیت و درد در اطراف مچ و دست نسبت به لمس
- علت بی حس شدن دست می‌تواند دررفتگی باشد.
- عدم توانایی حرکت دست و مچ
- تورم
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
درصورتیکه مچ دست به‌خاطر ضربه یا زمین خوردن یا برخورد با چیزی دردناک، ملتهب و متورم شد بهتر است بلافاصله علائم را جدی بگیرید و به متخصص ارتوپد مراجعه کنید. گاهی ممکن است در رفتگی مچ دست شدید باشد و عوارض جدی ایجاد کند.
برای بررسی علائم این عارضه باید به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
اگر درد یا تورمی در ناحیه مچ دست مشاهده می‌کنید، باید با دکتر ارتوپد مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین دکتر ارتوپد وجود دارد.
علت در رفتگی مچ دست
هرگونه آسیب، ضربه یا جراحتی که به ساعد یا دست وارد شود می‌تواند علت در رفتگی مچ دست باشد. موارد زیر را می‌توان علل اصلی در رفتگی مچ دست کودکان یا بزرگسالان دانست:
- ورزش‌های پرتحرکی که ریسک زمین خوردن در آن‌ها بالاست، مثل اسکیت.
- تصادفات رانندگی
- ورزش وزنه‌برداری و ورزش‌های پربرخورد مثل هاکی و فوتبال
- زمین خوردن و افتادن روی مچ دست
- فشار مداوم روی رباط دست مثل راه رفتن با عصا
- کشیدگی مچ دست یا زمین خوردن از علل رایج در رفتگی مچ دست در کودکان هستند.
متن انگلیسی:
Dislocations occur in traumatic injuries where a great force to the hand and fingers causes the wrist to bend backward, or a fracture to the forearm causes damage to the ligaments.
ترجمه متن:
دررفتگی‌ها در آسیب‌های تروماتیک رخ می‌دهند که در آن نیروی زیاد به دست و انگشتان باعث خم شدن مچ به سمت عقب می‌شود یا شکستگی ساعد باعث آسیب به رباط‌ها می‌شود.emergeortho
تشخیص در رفتگی مچ دست
در صورت مشاهده علائم برای تشخیص در رفتگی مچ دست باید به متخصص ارتوپد مراجعه کنید. پزشک با معاینه اولیه، شنیدن شرح حادثه، و معاینه جسمی مچ دست و تکان‌دادن آن شرایط را بررسی می‌کند. در این مرحله متخصص ارتوپد باید نوع، وسعت و محل در رفتگی، و نحوه جا انداختن مچ دست را تعیین کند. در مواردی هم برای تشخیص، آزمایش‌های زیر را تجویز می‌کند:
- رادیولوژی که بافت استخوان، شکستگی یا در رفتگی را نشان می‌دهد.
- ام‌آرآی که بافت استخوانی و نرم بدن هر دو را نشان می‌دهد و در مواردی تجویز شده که متخصص ارتوپد احتمال آسیب‌دیدن رباط را داده و بیمار نیاز به جراحی دارد.
درمان در رفتگی مچ دست
بسته به شدت آسیب‌دیدگی، نوع درمان در رفتگی مچ دست متفاوت خواهد بود:
- استراحت یکی از ساده‌ترین روش‌های درمان این عارضه است که نباید با آن کار کنید یا آن را حرکت دهید.
- استفاده از مچ بند و آتل هم مانع از حرکت مچ شده و آن را ثابت نگه می‌دارد.
- فیزیوتراپی علاوه‌بر کاهش تورم، التهاب و درد مچ دست، کمک می‌کند که دامنه حرکتی مچ بیشتر شود. انجام برنامه‌های ورزشی مخصوص مچ بسته به نوع در رفتگی باعث تقویت مچ و بهبود آن می‌شود. ماساژ درمانی، تحریک الکتریکی و طب فیزیکی در کنار تمرینات درمانی در فیزیوتراپی روند درمان را تسریع می‌کنند.
- کمپرس سرد باعث کاهش ورم و التهاب در قسمت آسیب‌دیده و تسریع روند بهبودی مچ دست می‌شود. 5 تا 6 بار در روز یک کیسه یخ را 20 دقیقه روی محل آسیب‌دیده بگذارید.
- جراحی برای آسیب‌دیدگی و در رفتگی شدید، و ترمیم رباط‌ها به‌کار می‌رود. گاهی هم باید پین مخصوص برای کنار هم نگه‌داشتن استخوان‌ها کار گذاشته شود. البته جراحی بیشتر برای در رفتگی‌های مکرر، پیچ، پارگی یا آسیب شدید رباط، عضله یا تاندون، یا شکستگی شدید مچ دست تجویز می‌شود.
درمان خانگی در رفتگی مچ دست
درد مچ دست در صورت ابتلا به سندروم تونل کارپال یا در رفتگی مچ دست با تغییر سبک زندگی، دارو و درمان خانگی قابل بهبودی است. چند روش رایج برای درمان خانگی این مشکل عبارتند از:
- شل نگه‌داشتن دست و کاهش فشار وارده به مچ‌ها
- گرم نگه‌داشتن دست
- پرهیز از فعالیت‌های تکراری
- جلوگیری از خم‌شدن مچ دست
- ورزش‌دادن دست
- آتل و مچ بند ساده
- مصرف داروهای گیاهی مثل چای سبز، دارچین و تخم شنبلیله
جا انداختن مچ دست
اگر در رفتگی مچ دست به‌شکلی باشد که صرفا استخوان‌ها جابه‌جا شده باشند، متخصص ارتوپد سعی می‌کند استخوان‌ها را درست سرجای‌شان قرار دهد و به اصطلاح جا بیندازد. از آنجایی‌که جا انداختن مچ دست دردناک است معمولا از بی‌حسی موضعی یا عمومی استفاده می‌شود و بعد از جا انداختن، مچ بند یا آتل می‌گذارند تا مچ مدتی بدون حرکت بماند. در مواردی، متخصص ارتوپد گچ‌گرفتن یا بالا نگه‌داشتن با باند را هم تجویز می‌کند.
جا انداختن مچ دست سنتی
در روش جا انداختن مچ دست سنتی زردچوبه جایگاه ویژه‌ای دارد. ماده کورکومین موجود در زردچوبه میزان التهاب و درد دست و درد مچ دست را کاهش می‌دهد. در روش سنتی زردچوبه را با تخم‌مرغ ترکیب کرده و بعد از جا انداختن مچ دست در رفته روی ناحیه آسیب دیده مالیده و پانسمان می‌کنند.
درد بعد از جا انداختن مچ دست
معمولا بعد از جا انداختن مچ دست، درد شدید اولیه کاهش پیدا می‌کند. برای کمتر شدن درد بعد از جا انداختن به مچ استراحت بدهید و آن را بالا نگه دارید. کمپرس سرد هم التهاب و تورم را کم می‌کند.
برای درمان به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای درمان باید به متخصص ارتوپد مراجعه کنیم که تخصص اندام فوقانی به‌خصوص دست داشته باشد. در این شرایط ممکن است پزشک شما را به دکتر فیزیوتراپی هم ارجاع دهد. شما می‌توانید از طریق سایت با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی و آنلاین با متخصصان وجود دارد.
مراقبت از دررفتگی مچ دست
بعد از جا انداختن مچ در رفته باید دستورات متخصص ارتوپد را رعایت کنید و مراقب باشید تا فشاری به ناحیه آسیب‌دیده نرسد. کمپرس سرد و یخ، التهاب، تورم و خونریزی داخلی را به حداقل می‌رساند. هرچقدر دست آسیب‌دیده کمتر تحرک داشته باشد بهبودی سریع‌تر خواهد بود، سعی کنید فشار کمتری به مچ دست در رفته وارد شود.
عوارض درمان نشدن دررفتگی مچ دست
بی‌توجهی به درمان مچ دست در رفته می‌تواند به رباط، تاندون و استخوان مفصل مچ دست آسیب بزند. به‌علاوه اینکه درد مداوم ناشی از عدم درمان، روال عادی زندگی را مختل می‌کند و عملا نمی‌توانید از مچ دست‌تان آنطور که باید و شاید استفاده کنید. جابه‌جا شدن استخوان و رباط‌ها به‌خاطر فشاری که به عصب مچ دست می‌آید از دیگر عوارض درمان نشدن در رفتگی مچ دست هستند که آسیب عصب دست را به‌دنبال دارد. به‌همین دلیل است که بلافاصله پس از هرگونه آسیب و ضربه به مچ دست باید برای درمان اقدام کنید.
| علائم در رفتن مچ دست | عوارض درمان نکردن |
|---|---|
| تورم | فشار به عصب و آسیب عصبی |
| حساسیت نسبت به لمس | نکروز آواز کولر استخوان لونیت |
| تغییر رنگ و کبودی | استئوآرتریت یا آرتروز |
انواع در رفتگی مچ دست
در رفتگی مچ دست انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
- در رفتگی لونیت قدامی
- در رفتگی پری لونار
- شکستگی گالیزی
- شکستگی مونتاجیا
شایع‌ترین نوع آن، لونیت قدامی و پری لونار هستند.
پیشگیری از در رفتگی مچ دست
در رفتگی مچ دست معمولا اتفاقی است و شاید نتوان خیلی از بروز این حادثه پیشگیری کرد. البته با رعایت دستورات زیر تا حدی می‌توان ریسک وقوع آن را کمتر کرد:
- پرهیز از ورزش‌های خشن و پربرخورد
- انجام ورزش‌های تقویت عضلات مچ و دست
- افزایش انعطاف‌پذیری بدن
- مراقب باشید که در سطوح ناهموار یا حین انجام فعالیت‌های پرتحرک زمین نخورید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
تصادفات رانندگی، زمین‌خوردن یا ضربه‌خوردن از علل اصلی صدمه دیدن مچ دست و در رفتگی مچ دست بچه یا بزرگسالان به‌شمار می‌آیند. در رفتگی مچ دست به رباط مچ فشار آورده و استخوان‌ها جابه‌جا می‌شوند که با التهاب و تورم در دست، مچ و انگشتان همراه است و درد دست یا درد مچ دست ایجاد می‌کند. در این صورت استخوان حتما باید جا انداخته شود و دوره نقاهت با رعایت دستورات مراقبتی مثل کمپرس سرد، استراحت، آتل یا گچ گرفتن و فیزیوتراپی سپری شود.
اگر شدت آسیب زیاد باشد، آنوقت متخصص ارتوپد دستور جراحی می‌دهد. مچ دست یکی از مفاصل مهم است؛ بنابراین در انتخاب پزشک و متخصص ارتوپد نهایت دقت را داشته باشید. گاهی هم درد دست و درد مچ دست خفیف هستند و نیازی به پزشک و فیزیوتراپ نیست و با درمان خانگی می‌توانید درد را تسکین بدهید. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و شاید بد نباشد که با انجام ورزش‌های تقویت‌کننده مفاصل و عضلات دست، از آسیب احتمالی و در رفتگی مچ دست پیشگیری کنید.
درصورتیکه علائم در رفتگی در مچ دست دارید یا درد شدیدی احساس می‌کنید، باید به دکتر ارتوپد یا متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید. شما می‌توانید از طریق سایت با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین دکتر فیزیوتراپی و مشاوره آنلاین دکتر ارتوپد وجود دارد.
مراقب سلامتی شماست!
سوالات متداول شما
در ادامه به بررسی سوالاتی می‌پردازیم که پیش از این از متخصصین پرسیده بودید.
مچ دست یکی از مفاصل مهم و کاربردی دست است که برای انجام بیشتر فعالیت‌های روزانه به آن متکی هستیم. طبیعی است که آسیب‌دیدگی جدی ناشی از در رفتگی مچ دست مانند آسیب عصبی یا پارگی تاندون می‌تواند خطرناک باشد.
معمولا در رفتگی با التهاب و درد همراه است و عفونت بیشتر در موارد شکستگی استخوان دیده می‌شود.
بسته به شدت آسیب‌دیدگی دوره درمان کامل هم متفاوت خواهد بود. مثلا اگر در رفتگی مچ با جا انداختن درمان شود دوره بهبودی و نقاهت دو تا سه ماه خواهد بود. اما اگر شدت آسیب‌دیدگی به‌حدی باشد که جراحی بخواهد، دوره درمان کامل 6 ماه تا 1 سال طول می‌کشد و باید حتما با فیزیوتراپی باشد تا انعطاف و قدرت مچ دوباره برگردد. در این فاصله نباید به مچ دست فشار بیاید.
در موارد آسیب‌دیدگی خفیف، معمولا فیزیوتراپی لازم نیست اما در مواردی که شدت آسیب زیاد باشد و عمل بخواهد، حتما برای بازگرداندن عملکرد مچ دست باید فیزیوتراپی انجام شود.
منابع: tetonortho، emergeortho، pubmed، sciencedirect، myhealth.alberta