در رفتگی زانو چگونه اتفاق می‌افتد؟ زانو یکی از مهم‌ترین مفاصل است. شما را قادر می‌سازد راه بروید، بنشینید، از پله‌ها و سربالایی‌ها بالا بروید و کارهایی مشابه انجام دهید. زانوی انسان مفصل بسیار پیچیده‌ای است که شامل سه استخوان ران، کشکک زانو و درشت‌نی می‌شود. رباط‌ها قطعات بافت طناب‌مانندی هستند که این سه استخوان را به هم متصل کرده و زانوی شما را تثبیت می‌کنند. زانو نیز شامل چهار رباط مختلف است که هر کدام عملکردهای مختلفی دارند. حالا این مجموعه‌پیچیده می‌تواند مستعد مشکلات مختلفی از جمله در رفتگی زانو باشد.
اگر مشکلی برای زانو پیش بیاید، کیفیت زندگی شما به‌شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرد. مواردی مانند گرفتگی یا دررفتگی زانو می‌تواند بسیار دردناک باشد و انجام حرکات روزمره شما را به‌صورت جدی تحت تاثیر قرار دهد. اما چه عواملی موجب دررفتگی زانو می‌شوند و چطور می‌توان این آسیب را برطرف کرد؟ با ما همراه باشید تا در رفتگی استخوان زانو را بیشتر بشناسیم.
در رفتگی زانو چیست؟
در رفتگی زانو از انواع بیماری های استخوان و مفاصل است. زانوی دررفته زمانی رخ می‌دهد که سه استخوان زانوی شما از جای خود خارج‌شده و آن‌طور که باید در یک راستا قرار نگیرند. در این حالت کشکک که در جلو قرار دارد از شیار خود در انتهای استخوان ران خارج شده و در قسمت خارجی مفصل زانو قرار می‌گیرد. اگر ساختارهای زانوی شما غیرطبیعی باشد ممکن است این اتفاق بیفتد. برخی از افراد با دررفتگی زانو (دررفتگی مادرزادی زانو) به دنیا می‌آیند. در بیشتر مواقع، در رفتگی زانو زمانی اتفاق می‌افتد که یک رویداد ضربه‌ای، استخوان‌های مفصل زانو را با نیروی زیادی از جای خود خارج کند. این یک موقعیت اورژانسی است و بسیار دردناک است.
اگر زانوی شما دررفته باشد، استخوان‌های ران و ساق پا ممکن است به طور کامل یا تا حدی از جای خود خارج شده باشند. زانوی دررفته با کاسه زانو دررفته متفاوت است. این حالت مربوط به زمانی است که کاسه زانو (کشکک) شما از جای خود خارج شده و در آن می‌لغزد. پزشکان گاهی اوقات به این حالت سابلوکساسیون کشکک می‌گویند. دررفتگی استخوان زانو نادر اما یک مشکل جدی است.
متن انگلیسی:
A dislocated kneecap occurs when the patella (kneecap) that sits over the front of the knee comes out of its groove at the end of the thigh bone (femur), coming to rest on the outside of the knee joint. This can cause stretching or tearing to the supporting ligaments and tendons.
ترجمه متن:
دررفتگی کاسه زانو زمانی اتفاق می‌افتد که کشکک (کاسه زانو) که در جلوی زانو قرار دارد از شیار خود در انتهای استخوان ران (فمور) خارج شده و در قسمت خارجی مفصل زانو قرار می‌گیرد. این می‌تواند باعث کشیدگی یا پارگی رباط‌ها و تاندون‌های حمایت‌کننده شود.os.clinic
دررفتگی زانو در کودکان
در کودکان هم ممکن است مشکل در رفتگی زانو دیده شود. در کودکانی با ساختار طبیعی زانو، دررفتگی کشکک اغلب نتیجه یک ضربه مستقیم در اثر افتادن و زمین‌خوردن روی زانوهاست. علاوه‌بر این ممکن است حالت دیگری از در رفتن زانو را نیز کودکان تجربه کنند که نوع رایج‌تری هم هست.
دررفتگی زانو در کودکان اغلب به دلیل ناهنجاری در ساختار زانوست که باعث می‌شود کاسه زانو به‌راحتی از جای خود خارج شود. اگر رباط‌های کودک شل باشد، این امر باعث می‌شود مفاصل انعطاف‌پذیرتر شوند که همین می‌تواند منجر به افزایش احتمال دررفتگی استخوان زانو در آنها شود.
در رفتگی زانو چه علائمی دارد؟
در زمان در رفتن زانوها ممکن صدایی شبیه صدای ترکیدن یا شکستن را بشنوید. رایج‌ترین نشانه‌های دررفتگی زانو عبارت‌اند از:
- زانودرد زیادی دارد، به حدی که نمی‌توان پا را حرکت داد یا زانوها را صاف کرد. دلیل زانو درد در رفتن زانوهاست با زانودرد معمول تفاوت زیادی دارد و درد تقریباً غیرقابل‌تحمل است.
- زانوی شما ناپایدار خواهد شد، یکی از تجربیات در رفتن زانوها، لغزیدن و شل‌شدن کشکک زانو در کاسه زانو است.
- زانوها به‌شدت متورم می‌شوند. علت کبودی می‌تواند این عارضه باشد.
- به نظر می‌رسد بخش‌هایی از زانو از جای خود خارج شده‌اند.
- شما نمی‌توانید فعالیت‌های معمول، خصوصاً ورزش‌هایی که به‌صورت متداول انجام می‌دادید، انجام دهید.
- برخی اوقات ممکن است خونریزی را تجربه کنید.
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کنیم؟
به‌صورت‌کلی در رفتگی زانو یک مشکل پزشکی جدی و اورژانسی است و اگر هر یک از این نشانه‌های دررفتگی استخوان زانو را تجربه کردید باید بلافاصله برای بررسی و درمان به یک متخصص ارتوپد مراجعه کنید. خصوصاً اگر درد و شدت آسیب به حدی باشد که متوجه خارج‌شدن استخوان از محل طبیعی آن شدید، بلافاصله و بدون هرگونه تلاشی برای جازدن یا حرکت‌دادن زانوها باید به یک پزشک مراجعه کرد.
برای بررسی این مشکل به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
اگر دچار زانودرد یا علائم خاصی در زانو هستید، باید با متخصص ارتوپد مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی با دکتر ارتوپد وجود دارد.
علل در رفتگی زانو کشکک
دلایل مختلفی می‌توانند باعث دررفتگی زانو شوند. این دلایل عمدتاً شامل واردشدن ضربه و ترامای شدید به زانوها است.
۱. دررفتگی زانوی مادرزادی
یکی از حالت‌های جدی در رفتن زانوها بدون این که ضربه و آسیبی به آنها وارد شود، در رفتگی زانوی مادرزادی است. افرادی با این مشکل در همان بدو تولد مشکل زانوی دررفته دارند. مواردی مانند تشکیل نشدن استخوان‌های مفاصل یا اختلال در بافت‌های نرم نگهدارنده مفصل می‌توانند عامل دررفتگی زانوی مادرزادی باشند. البته زایمان بریچ یا اختلالات مادرزادی مانند فلج مغزی هم می‌تواند موجب در رفتن مادرزادی زانوها شود.
۲. در رفتگی زانو در فوتبال
یکی از اصلی‌ترین دلایل و عوامل دررفتگی زانو آسیب‌های ورزشی مانند فوتبال است. در صورت رخ‌دادن موارد زیر می‌تواند موجب در رفتن زانوها در فوتبال یا سایر بازی‌های مشابه شود:
- برخورد شدید با دیگر بازیکنان در زمین
- خم‌شدن و افتادن شدید و ناگهانی روی زانوها در حین بازی
- کش‌آوردن و دراز کردن بیش‌ازحد زانو در بازی برای تک توپ یا زدن آن
۳. تصادفات رانندگی
یکی از اصلی‌ترین و حادترین علل دررفتگی زانو، تصادفات رانندگی است. چه در تصادفات با خودرو، چه روی موتورسیکلت یا دوچرخه واردشدن ضربات شدید به زانوها می‌تواند موجب خارج‌شدن کشکک زانو و در رفتن استخوان زانو شوند.
۴. سقوط سخت
سقوط سخت ممکن است برای برخی از افراد خصوصاً ورزشکارانی مانند اسکی‌بازان یا دوندگان اتفاق بیفتد. اگر آنها در طی انجام فعالیت‌های خود، کنترلشان را ازدست‌داده و روی زانو خم شوند یا زانوی آنها بیش از حد کشیده شود، احتمال در رفتن زانو زیاد است.
۵. ناپایداری کشکک زانو
برخی از افراد با مشکل ناپایداری کشکک زانو مواجه‌اند و این خود یکی از علل اصلی دررفتگی زانو در این افراد است.
متن انگلیسی:
Some people have patellar instability, which means that the tendons and ligaments that hold the kneecap in place are already loose and unstable. This might be caused by a previous injury or by another preexisting anatomical condition. An unstable kneecap will dislocate more easily.
ترجمه متن:
برخی افراد ناپایداری کشکک زانو دارند، به این معنی که تاندون‌ها و رباط‌هایی که کاسه زانو را در جای خود نگه می‌دارند از قبل شل و ناپایدار هستند. این ممکن است ناشی از یک آسیب قبلی یا یک بیماری آناتومیک قبلی باشد. کاسه زانو ناپایدار راحت‌تر دررفته می‌شود.clevelandclinic
تشخیص در رفتگی زانو
ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی معمولاً می‌توانند با معاینه فیزیکی زانو و پرسیدن سوالاتی در مورد آسیب‌دیدگی کاسه زانو در رفتگی را تشخیص دهند. بااین‌حال، آنها آزمایش‌های تصویربرداری رادیوگرافی را برای بررسی هرگونه آسیب مرتبط، مانند پارگی رباط، آسیب غضروف یا شکستگی درخواست می‌کنند. با دررفتگی کشکک، می‌توان ابتدا مفصل دررفته را اصلاح کرد و بعد از آن عکس گرفت.
اگر کشکک دررفته شما خودبه‌خود اصلاح شده و به‌جای خود برگردد، ممکن است متوجه دررفتگی آن نشوید. دررفتگی که خود را اصلاح می‌کند دررفتگی گذرا نامیده می‌شود. بااین‌حال پس از آن، زانوی شما همچنان دردناک و متورم خواهد بود و زانودرد شدیدی دارید. در این مورد، آزمایش‌های تصویربرداری می‌توانند شواهدی را پس از دررفتگی همراه با آسیب‌های ثانویه نشان دهند.
درمان در رفتگی زانو
درمان دررفتگی زانو به این بستگی دارد که شدت آسیب وارده به چه حدی است و تا چه میزان زانو دررفته است. در اولین قدم برای درمان، ثابت نگه‌داشتن مفصل دررفته زانو و آرام‌کردن درد در اولویت است. علاوه‌بر این اولین اقدام برای درمان دررفتگی استخوان زانو، جاانداختن کشکک و اصلاح زانوی دررفته است.
در مرحله بعدی درمان از زانوها تصویربرداری می‌شود تا پزشک بررسی کند و ببیند آیا جازدن کشکک زانو به‌درستی انجام شده یا خیر. بررسی با اشعه ایکس و سی‌تی‌اسکن می‌تواند به آشکارکردن هرگونه شرایط آناتومیکی موجود و آسیب‌های مرتبط و اضافی کمک کند. با استفاده از ام‌آرآی هم می‌توان اطلاعات دقیق‌تری در خصوص غضروف‌ها و رباط‌های متصل به‌زانو به دست آورد. درمان‌های بعدی بر اساس همین اطلاعات انجام می‌شود.
۱. عمل در رفتگی زانو
یکی از اصلی‌ترین گزینه‌های درمان دررفتگی زانو، جراحی است. اگر آسیب قابل‌توجهی به استخوان یا غضروف و تاندون‌های زانو وارد شود، ممکن است پزشک شما جراحی را برای ترمیم آن توصیه کند. در صورت داشتن دررفتگی مکرر کشکک یا ناپایداری مزمن کشکک، ممکن است جراحی نیز توصیه شود. ترمیم و تقویت غضروف و رباط‌ها یک اقدام پیشگیرانه برای تثبیت مجدد زانو است. زمانی که دررفتگی کشکک مادرزادی باشد، مفصل فقط از طریق جراحی قابل‌ترمیم است.
۲. گچ گرفتن زانو
بی‌تحرک ماندن زانو بسیار مهم است و به‌عنوان بخشی از فرایند درمان معمولاً برای جلوگیری از خم‌شدن یا حرکت زانو، زانوی دررفته را گچ می‌گیرند. به‌این‌ترتیب از واردشدن آسیب‌های بیشتر جلوگیری می‌شود تا بافت‌های اطراف زانو به‌تدریج شروع به ترمیم‌شدن کنند.
۳. توان بخشی و فیزیوتراپی
بعد از جازدن مفصل یا انجام جراحی معمولاً زانو با آتل بسته می‌شود و با داروهای مسکن درد تسکین می‌یابد. در دوره بعدی برای بهبود و تکمیل درمان باید گزینه‌های توان‌بخشی زانوها را انجام داد. برای مثال حرکت‌دادن آهسته زانو و بالابردن آن و یخ‌گذاشتن روی زانوها به‌صورت دوره‌ای می‌تواند به کاهش تورم و درد کمک کند.
ممکن است پزشک به شما بگوید که به‌آرامی و به‌تدریج با یک عصا شروع به راه‌رفتن کنید. فیزیوتراپی گزینه درمانی بعدی است که برای تقویت مجدد عضلات و درعین‌حال محدودکردن دامنه حرکت تا زمانی که مفصل تثبیت شود بسیار مهم است. تمرین‌ها و حرکات اصلاحی متعددی برای بازتوانی زانوها به بیماران توصیه می‌شود که انجام منظم آنها می‌تواند به‌تدریج شرایط زانوی دررفته را به حالت قبل برگرداند.
۴. درمان خانگی دررفتگی کشکک زانو
اگر بخواهیم از گزینه‌های درمان خانگی برای بهبود دررفتگی زانو استفاده کنیم، اولین قدم استفاده از مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن است. قرص ایبوپروفن برای چیست؟ این دارو برای کاهش درد و التهاب تجویز می‌شود.. گزینه بعدی بی‌حرکت‌کردن زانوست که می‌توان آن را با بستن یک بالشتک نرم به زانو انجام داد. هنگام استراحت‌کردن هم باید زانو و ساق پاها را کمی بالاتر نگه داشت تا ورم کاهش یابد.
یک سری تمرینات توان‌بخشی برای بهبود زانوی دررفته وجود دارد که می‌توان با انجام آنها در خانه از سفت‌شدن زانو جلوگیری کرد. کمپرس یخ هم می‌تواند در خانه به کاهش درد و تورم و تسریع روند بهبودی در رفتگی زانو کمک کند.
۵. دررفتگی زانو در طب سنتی
در طب سنتی برای دررفتگی زانو و زانودرد همراه آن گزینه‌های درمانی غیرجراحی وجود دارد. این درمان‌ها شامل اصلاح زانوی دررفته، کاهش درد و تورم و بازگردانی توان زانوها به حالت اول می‌شود.
۶. جا انداختن دررفتگی زانو
یکی از رایج‌ترین گزینه‌های درمان دررفتگی زانو، جا انداختن زانوی در رفته است. در این روش پاها به‌آرامی خم می‌شود و سپس پا از قسمت زانو راست شده و با فشاری مستقیم به داخل، کشکک در رفته جا انداخته می‌شود. البته این کار درد زیادی دارد و بعد از آن باید با مسکن‌ها درد کنترل شود. زانوبند هم می‌تواند بعد از جا انداختن زانوی در رفته به ثابت نگه‌داشتن مفصل و بهبود آن کمک کند.
طول درمان در رفتگی زانو
مدت‌زمان بهبودی دررفتگی استخوان زانو بسته به میزان و شدت آسیب دارد. معمولاً اگر دررفتگی به جراحی نیاز داشته باشد مدت‌زمان بهبودی نیز بیشتر و طولانی‌تر است. اما در کل حدود شش هفته تا سه ماه طول می‌کشد تا به طور کامل کشکک دررفته زانو بهبود یابد.
برای درمان در رفتگی زانو به چه متخصصی مراجعه کنیم؟
درمان دررفتگی زانو یک درمان تخصصی است که تنها توسط یک متخصص ارتوپدی انجام می‌شود. خصوصاً اگر برای درمان به جراحی نیاز باشد، متخصص ارتوپد با یک تیم جراحی درمان زانوی دررفته را انجام می‌دهد. البته فیزیوتراپیست‌ها و متخصصان توان‌بخشی نیز می‌توانند در طول روند درمان بسته به نظر پزشک معالج به بیماران کمک کنند.
شما می‌توانید از طریق سایت با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی با دکتر ارتوپد وجود دارد.
سوالات متداول شما
در ادامه به سوالات پرتکرار شما در مورد دررفتگی زانو پاسخ داده‌ایم.
ابتدا باید تاحدامکان زانو را بی‌حرکت نگه داشت و با مراجعه به یک متخصص برای درمان و اصلاح کشکک زانوی در رفته اقدام کرد.
با خم‌کردن پا و صاف‌کردن ناگهانی و با فشار آن به سمت بیرون، کشکک جا انداخته می‌شود و به‌جای قبلی خود برمی‌گردد.
دررفتگی استخوان زانو یک موقعیت اورژانسی بسیار دردناک است.
می‌توان با مصرف مسکن‌هایی مانند ایبوبروفن درد ناشی از دررفتگی زانو را تسکین داد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
حوادث هیچ‌وقت قابل‌پیش‌بینی نیستند و مواردی مانند آسیب‌های ورزشی، تصادفات یا زمین‌خوردن‌های ناگهانی و شدید روی زانوها می‌تواند موجب دررفتگی زانو شود. این حالت درد زیادی دارد و می‌تواند با تورم و کبودی یا حتی خارج‌شدن استخوان زانو از حالت طبیعی همراه باشد.
درصورتی‌که دچار در رفتگی استخوان زانو شدید در وهله اول آن را بی‌حرکت نگه دارید و سعی کنید در سریع‌ترین زمان ممکن برای تشخیص و درمان به یک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. پزشک با بررسی شرایط شما از گزینه‌های درمانی؛ مانند جا انداختن زانو، جراحی و فیزیوتراپی استفاده می‌کند. تا زمانی که بهبودی کامل به دست نیاید باید از انجام فعالیت‌های سنگین ورزشی خودداری کرد.
برای تشخیص و درمان این عارضه باید به متخصص ارتوپد مراجعه کنید. متخصص ممکن است شما را به دکتر فیزیوتراپی ارجاع دهد. شما می‌توانید از طریق سایت با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین با دکتر فیزیوتراپی وجود دارد.
مراقب سلامتی شماست!
منابع: noyeskneeinstitute, nhs, webmd, medicalnewstoday