آیا می‌دانید فشار خون نرمال چقدر است؟ فشار خون اندازه‌گیری نیرویی است که قلب برای پمپاژ کردن خون به سایر نقاط بدن از آن استفاده می‌کند. این نیرو درواقع به دیواره شریان‌ها وارد می‌شود. این فشار بر حسب میلی‌متر جیوه (mm Hg) اندازه‌گیری شده و معمولاً به‌صورت دو رقمی نشان داده می‌شود.
فشار خون یکی از فاکتورهای بسیار مهم سلامتی است که کم و زیادشدن آن می‌تواند عواقب بسیار بدی برای فرد داشته باشد. از مشکلات قلبی و عروقی گرفته تا انواع سکته و بیماری‌های مرتبط، همگی می‌توانند به دنبال یک فشار خون غیرنرمال ایجاد شوند. بنابراین داشتن فشار خون نرمال بسیار برای سلامتی فرد ضروری است. فشار خون بالای درمان نشده خصوصاً می‌تواند به رگ‌های خونی، قلب، کلیه‌ها و مغز آسیب برساند.
فشار خون نرمال چند است؟
اما فشار خون طبیعی باید دقیقاً چه میزانی باشد؟ آن چیزی که ما به‌عنوان فشار خون نرمال در نظر می‌گیریم بسته به سن، شرایط جسمی و مواردی ازاین‌دست متفاوت است. بااین‌حال به‌صورت یک مقدار کلی و مرجع، انجمن فشار خون آمریکا فشارخون نرمال را کمتر از 120/80 در نظر می‌گیرد.
بااین‌وجود باز هم برای بررسی این که آیا فشار خون روی یک مقدار طبیعی است یا خیر باید سن، جنسیت و چندین فاکتور مهم دیگر را در نظر گرفت.
بر اساس مقاله سایت baptisthealth:
به‌صورت یک مقدار کلی و مرجع، انجمن فشار خون آمریکا فشارخون نرمال را کمتر از 120/80 در نظر می‌گیرد.
کدام یک از اعداد فشار خون نرمال اهمیت بیشتری دارد؟
به‌صورت کلی فشار خون با دو عدد اندازه‌گیری می‌شود و مقدار آن هم به‌صورت دو عددی نشان داده می‌شود. اولی فشار خون سیستولیک و دومی فشار خون دیاستولیک نام دارد. هر دوی این اعداد در خوانش فشار خون و تعیین طبیعی‌بودن، بالابودن یا پایین‌بودن آن اهمیت دارند.
فشار خون سیستولیک
عدد اول که فشار خون سیستولیک نامیده می‌شود، درواقع فشار موجود در شریان‌ها را هنگام ضربان قلب اندازه‌گیری می‌کند.
فشار خون دیاستولیک
عدد دوم فشار خون دیاستولیک نامیده می‌شود که درواقع فشار موجود در شریان‌ها در زمانی که قلب بین ضربان‌ها در حال استراحت‌کردن است، اندازه‌گیری می‌کند.
حال اگر از پزشک بپرسید که کدام مهم‌تر است؟ فشار خون نرمال سیستول یا دیوستول؛ در پاسخ قطعاً به شما گفته می‌شود که نرمال بودن فشار خون به طبیعی بودن هر دوی این اعداد بستگی دارد و اگر فشار خون سیستول یا دیاستول هر کدام بالاتر یا پایین‌تر از حد طبیعی باشند، قطعاً به بررسی‌های دقیق‌تر و مراقبت‌های پزشکی بیشتر نیاز است.
فشار خون طبیعی و غیرطبیعی
همان‌طور که گفته شد اگر فشار خون از حد تعیین‌شده بالا یا پایین‌تر شود، فشار خون غیرطبیعی است. هم فشار خون پایین و هم فشار خون بالا می‌توانند برای سلامتی مشکلاتی را ایجاد کنند. فشار خون بالا ممکن است بدون هیچ نشانه به‌خصوصی ایجاد شود و بسیاری از افراد متوجه آن هم نشوند. اندازه‌گیری فشارخون تنها راه برای تشخیص فشار خون بالا است.
فشارخون بالا اغلب به عادات سبک زندگی ناسالم مانند سیگارکشیدن، نوشیدن بیش از حد الکل، اضافه‌وزن و ورزش‌نکردن به‌اندازه کافی مرتبط است. در صورت عدم درمان، فشار خون بالا می‌تواند خطر ابتلا به تعدادی از بیماری‌های طولانی‌مدت سلامتی جدی از جمله بیماری عروق کرونر قلب را افزایش دهد. شما همچنین خطر آسیب رساندن به رگ‌های خونی در کلیه‌ها یا چشم‌های خود را دارید.
فشار خون پایین کمتر رایج است. برخی از داروها می‌توانند به‌عنوان یک عارضه جانبی باعث کاهش فشار خون شوند. همچنین فشار خون پایین می‌تواند به دلیل تعدادی از شرایط زمینه‌ای از جمله نارسایی قلبی و کم‌آبی ایجاد شود. به‌هرحال در هر یک از این موارد برای داشتن فشار خون نرمال باید به پزشک مراجعه کرد.
اگر فشار خون طبیعی نبود، به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
در درجه اول می‌توان با مراجعه به پزشک عمومی و متخصص مراقبت‌های بهداشتی در خصوص مشکلات مربوط به فشار خون صحبت کرد. آنها می‌توانند با تشخیص و تجویز داروی مناسب به شما برای داشتن فشار خون نرمال کمک کنند. حتی ممکن است برای داشتن فشار خون طبیعی، ممکن است پزشک توصیه‌هایی در مورد تغییرات سبک زندگی ارائه دهد که می‌تواند کمک‌کننده باشد. اما درصورتی‌که سن بیمار بالاست، شرایط پزشکی نگران‌کننده‌ای دارد، با روش‌های درمانی معمول بهبود نمی‌یابد، باید به یک متخصص قلب و عروق مراجعه کرد تا بررسی‌های تخصصی‌تر لازم برای بیمار انجام شود.
اگر به دنبال راهی برای کنترل فشار خون نرمال هستید، باید با فوق تخصص قلب مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی با متخصص قلب وجود دارد.
فشار خون نرمال در سنین مختلف
مهم‌ترین معیار برای تعیین فشار خون طبیعی، سن افراد است. شرایط جسمی، بیماری‌های زمینه‌ای و جنسیت در میزان فشارخون نرمال یک فرد تاثیر می‌گذارد.
۱. فشار خون نرمال برای سالمندان
در سالمندان به دلیل مشکلاتی که معمولاً به همراه افزایش سن برای آنها ایجاد می‌شود، از جمله بروز مشکلات قلبی و عروقی، فشار خون نرمال کمی بالاتر از حد معمول است. البته باز هم بهتر است فشار خون در محدوده 80/120 باشد. اما بااین‌وجود در افراد سالمند اگر فشار خون سیستولیک بین 116 تا 142 و فشار خون دیاستولیک بین 81 تا 89 باشد، نرمال در نظر گرفته می‌شود.
۲. فشار خون نرمال در آقایان
فشار خون طبیعی در آقایان را باید بر اساس سن آنها مشخص کرد. در آقایانی که سن آنها بین 18 تا 39 سال است میزان طبیعی فشار خون 119/70 mm Hg است. در آقایان سن 40 تا 59 سال فشارخون نرمال 124/77 mm Hg و در مردان 60 سال به بالا فشار خون در اندازه 133/69 mm Hg نرمال در نظر گرفته می‌شود.
در آقایانی که سن آنها بین 18 تا 39 سال است میزان طبیعی فشار خون 119/70 mm Hg است.
۳. فشارخون نرمال در خانم‌ها
در زنان نیز میزان فشار خون طبیعی باید بر اساس سن آنها و البته درنظرگرفتن شرایط جسمی و بیماری‌های زمینه‌ای در نظر گرفته شود. برای مثال شرایطی مانند بارداری، اضافه‌وزن یا یائسگی می‌تواند روی میزان فشار خون در زنان تاثیر داشته باشد و محدوده نرمال آن را تغییر دهد.
بااین‌حال برای زنان جوان این میزان 110/68 mm Hg است و برای زنانی که سن آنها بین 40 تا 60 است و در آستانه یائسگی‌اند یا این که یائسه شده‌اند، میزان فشار خون نرمال 122/74 mm Hg است. در زنان بالای 60 سال هم میزان فشار خون در محدوده 133/69 mm Hg طبیعی در نظر گرفته‌می‌شود.
برای زنان جوان میزان فشارخون نرمال 110/68 mm Hg است
۴. فشار خون طبیعی برای نوجوانان
در سنین بالای 13 سال محدوده فشار خون طبیعی برای نوجوانان و بزرگسالان یکسان است. فشار خون نرمال برای یک نوجوان در بازه سنی 13 تا 17 سال باید کمتر از 120/80 mm Hg باشد. بنابراین فشار خون بالا یا سیستولیک می‌تواند بین 120 تا 129 میلی‌متر جیوه و فشار خون دیاستولیک هم باید کمتر از 80 میلی‌متر جیوه و بین 50 تا 80 باشد.
۵. فشار خون نرمال برای کودکان
در کودکان میزان فشار خون بسته به سن آنها تعیین می‌شود. در دوره نوزادی میزان فشار خون سیستول نهایتاً بین 90 تا 100 است و فشار خون پایین بین 50 تا 60 است. به همان میزان که سن کودک بیشتر می‌شود، عدد فشارخون نرمال هم تغییر می‌کند. کودکان در سن مدرسه باید فشار خون سیستول 97 تا 112 میلی‌متر جیوه و فشار خون دیاستول 56 تا 71 میلی‌متر جیوه داشته باشند.
۶. فشار خون نرمال در زنان باردار
در دوران بارداری فشار خون نرمال اهمیت بسیار زیادی دارد، به‌نحوی‌که متخصص زنان به‌صورت یک مراقبت روتین دائماً فشار خون زنان باردار را چک می‌کند. بالارفتن فشار خون می‌تواند موجب مسمومیت بارداری و حتی سقط جنین شود. فشار خون پایین هم می‌تواند آسیب‌های زیادی به مادر و جنین برساند و باید درمان شود.
بر اساس مقاله سایت Healthline:
طبق انجمن قلب آمریکا (AHA)، فشار خون طبیعی 120/80 میلی‌متر جیوه و کمتر است. مقادیر کمتر از 90/60 میلی‌متر جیوه نشان‌دهنده فشار خون پایین یا افت فشار خون است. مقادیر بالای 140/90 میلی‌متر جیوه در بارداری نشان‌دهنده فشار خون بالا یا هایپرتنشن است.
۷. فشار خون نرمال در هنگام خواب
فشار خون طبیعی در زمان خواب با زمان بیداری متفاوت است. هنگامی که شما خواب هستید، فشار خون شما به‌طورکلی کمتر از زمانی است که بیدار هستید. این کاملاً طبیعی است و به‌عنوان غوطه‌ورشدن شبانه شناخته می‌شود. کاهش فشار خون سیستولیک (عدد بالا) و دیاستولیک (عدد پایین) می‌تواند تا 20 درصد کمتر از میزان فشار خون نرمال شما در طول روز باشد.
تشخیص فشار خون نرمال با دستگاه دیجیتال
معمولاً افرادی که فشار خون درمان نشده دارند یا در آن سابقه فشار خون بالا یا فشار خون پایین وجود دارد، باید دائماً فشار خون خود را در خانه چک کنند. بیماران قلبی و عروقی و افراد مسن هم باید دائماً فشار خون خود را بررسی کنند تا آن را در یک محدوده نرمال نگه دارند. به همین دلیل اکثر افراد از دستگاه‌های فشارسنج دیجیتالی در خانه استفاده می‌کنند.
در این دستگاه‌ها نیز عدد نرمال باید بر اساس سن و جنس تعیین شود. اما نکته مهم در خصوص این دستگاه‌ها، استاندارد بودن آنهاست. باید ببینید که آیا از یک دستگاه فشارسنج معتبر و استاندارد استفاده می‌کنید. بسته به میزان دقت دستگاه ممکن است اعداد فشار خون نرمال با دستگاه دیجیتال کمی با دستگاه فشارسنج‌های معمول فرق داشته باشد. اما هر چقدر دقت این دستگاه‌ها بیشتر باشد و بر اساس استانداردهای جهانی کالیبره شده‌باشند، اعداد فشار خون طبیعی نشان‌داده‌شده در این دستگاه‌های دیجیتالی دقیقاً شبیه به اعداد ذکرشده برای هر سن خواهد بود.
برای تشخیص فشار خون نرمال بهتر است با دکتر قلب مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی با دکتر قلب وجود دارد.
جدول فشار خون نرمال در سنین مختلف
در جدول زیر می‌توانید فشارخون طبیعی در سنین مختلف را مشاهده کنید.
| سن | فشارخون نرمال سیستول | فشارخون نرمال دیاستول |
|---|---|---|
| نوزادان زیر یک ماه | 60 – 90 mm Hg | 20-60 mm Hg |
| نوزادان | 87-105 mm Hg | 53–66 mm Hg |
| کودکان 2 تا 4 سال | 95–105 mm Hg | 53–66 mm Hg |
| کودکان 5 تا 7 سال | 95 – 110 mm Hg | 56 -70 mm Hg |
| کودکان 7 تا 12 سال | 97- 112 mm Hg | 57 -71 mm Hg |
| نوجوانان 13 تا 17 سال | 112-128 mm Hg | 66-80 mm Hg |
در جدول زیر فشارخون طبیعی در بزرگسالان ذکر شده است.
| سن | فشارخون نرمال در زنان | فشارخون نرمال در مردان |
|---|---|---|
| سن 18 تا 39 سال | 110/68 mm Hg | 119/70 mm Hg |
| سن 40 تا 59 سال | 122/74 mm Hg | 124/ 77 mm Hg |
| سن بالای 60 سال | 139/68 mm Hg | 133/69 mm Hg |
چگونه به مقادیر فشار خون نرمال دست یابیم؟
در قدم اول باید کسانی که سابقه ابتلا به فشار خون دارند، دائماً فشار خود را چک کرده و با دریافت داروی مناسب به درمان فشار خون بپردازند. در کنار درمان‌های پزشکی می‌توان با رعایت رژیم غذایی، ورزش‌کردن و روش‌های درمان طب سنتی هم به کنترل و درمان فشار خون پرداخت.
- وزن سالم را هدف بگیرید. اضافه‌وزن خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهد. به‌طورکلی، برای حفظ وزن سالم، باید همان مقدار کالری که می‌خورید و می‌نوشید را بسوزانید.
- فعالیت متوسط، مانند پیاده‌روی سریع یا شنا، می‌تواند فشار خون بالا را کاهش دهد. اهدافی را تعیین کنید تا بتوانید با خیال راحت ورزش کنید و حداقل 150 دقیقه (2.5 ساعت) در هفته کار کنید. اگر مشکلات سلامتی دارید که درمان نمی‌شوند، قبل از شروع برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.
- از یک رژیم غذایی سالم برای سلامت قلب و داشتن فشارخون نرمال پیروی کنید. تغذیه سالم و داشتن رژیم غذایی متعادل از سبزیجات، میوه‌ها، غلات، پروتئین، لبنیات و روغن‌ها می‌تواند فشارخون شما را کاهش دهد. برای داشتن یک فشار خون طبیعی (خصوصاً اگر سابقه فشار خون بالا داشته باشید) نمک را کم کنید. با بالارفتن سن، بدن و فشار خون نسبت به نمک (سدیم) حساس‌تر می‌شود. محدودکردن مقدار نمک روزانه ممکن است به درمان فشار خون کمک کند.
- الکل ننوشید. نوشیدن الکل می‌تواند بر فشار خون شما تأثیر بگذارد. سیگار هم همین تاثیر را دارد. سیگار خطر ابتلا به فشار خون بالا، بیماری قلبی، سکته مغزی و سایر مشکلات سلامتی را افزایش می‌دهد. اگر سیگار می‌کشید، آن را ترک کنید.
- نکته دیگر این که اگر به شما گفته‌شده‌است که خروپف می‌کنید یا به نظر می‌رسد که برای لحظاتی هنگام خواب نفس نمی‌کشید به پزشک خود اطلاع دهید. این ممکن است نشانه مشکلی به نام آپنه خواب باشد. درمان آپنه خواب و داشتن یک خواب خوب شبانه می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.
- استرس را کنترل کنید.
سوالات متداول شما
در ادامه پاسخ سوالات پرتکرار شما را مطرح کرده‌ایم.
فشار خون باید بر اساس سن و جنس و سابقه خانوادگی تعیین شود، اما میزان نرمال آن باید کمتر از 120/ 80 mm Hg باشد.
درواقع فشار خون نرمال به نیروی طبیعی که به دیواره عروق وارد می‌شود اشاره دارد که این میزان شامل فشار خون سیستول و دیاستول می‌شود.
دقت کنید برای فشارخون نرمال، فشار خون دیاستول باید بین 60 تا 80 و فشار خون سیستول نیز بین 90 تا 120 باشد.
به‌صورت کلی فشارخون نرمال از کودکی تا بزرگسالی باید کمتر از 120/80 mm Hg باشد.
در سن 40 سالگی فشار خون سیستولیک طبیعی باید کمتر از 120 میلی‌متر جیوه و دیاستولیک هم کمتر از 80 میلی‌متر جیوه باشد.
نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
داشتن فشار خون طبیعی بسیار مهم است. بالارفتن فشار خون می‌تواند مشکلات و بیماری‌های بسیار خطرناکی را برای افراد به وجود بیاورد. فشار خون بالا با آسیب به شریان‌ها می‌تواند میزان کشش آنها را کم کرده و با کاهش خون‌رسانی و اکسیژن به سمت قلب، موجب بروز بیماری‌های قلبی جدی شود.
سکته مغزی هم می‌تواند از عوارض فشار خون بالا باشد. در نتیجه درمان فشار خون یا بهتر است بگوییم کنترل فشار خون برای سلامتی اهمیت زیادی دارد. با مراجعه به پزشک و متخصص قلب و عروق می‌توان بهترین شیوه درمان و کنترل فشار خون را دریافت کرد تا به‌این‌ترتیب با داشتن فشار خون نرمال، بتوان سلامتی را تضمین کرد.
اگر به دنبال راهی برای کنترل فشار خون نرمال هستید، باید با متخصص قلب و عروق مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی با دکتر قلب وجود دارد.
مراقب سلامتی شماست!
منابع: bloodpressureuk, baptisthealth, nia